رجب بن احمد قیصری رومی حنفی آمدیآمِدی، رجب بن احمد قیصری رومی حنفی (د پس از ۱۰۷۸ق/۱۶۶۷م)، دانشمند مشهور اهل سنّت است. ۱ - تولد و وفاتدر آمِد (دیار بکر) دیده به جهان گشود. برخی او را بروسی، منسوب به بروسه یا بورسه (شهری در ترکیۀ کنونی) می‌دانند. در قیصریه (قیساریه) دانش آموخت و سپس به شهری از توابع ازمیر رفت و بنابر آنچه در پایان کتاب خود جامعُ الازهار آورده، در جامع عتیق آن شهر به وعظ پرداخت و در همین زمان به تألیف کتاب همت گماشت و سرانجام در همان‌جا درگذشت و در دارالحدیث به خاک سپرده شد. ۲ - آثـاراز آمدی دو کتاب در دست است: ۱. جامع الازهار و لطائف الاخبار، مشتمل بر مواعظ و اخلاق به زبان عربی در ۹۷ یا ۹۹ باب که در ۱۰۶۰ق/۱۶۵۰م از تألیف آن فراغت یافته‌است. نسخه‌های خطی کتعددی از این کتاب موجود است: کتابخانۀ دانشگاه لوس آنجلس، کتابت در تاریخ ۸ محرم ۱۱۸۱ق؛ کتابخانۀ آیت الله مرعشی ( قم)، کتابت در سدۀ ۱۱ق؛ کتابخانۀ دانشگاه الازهر ( قاهره )، کتابت در ۱۱۶۵ق؛ کتابخانۀ اوقاف ( بغداد )؛ ۲. الوسیلةُ الاحمدیّة و الذّریعة السّرمدیّة که شرحی است بر کتاب الطّریقة المحمدیّة، نوشتۀ محمد بن پیر علی بِرْکِلی یا برکوی (۹۲۹-۹۸۱ق/۱۵۲۳-۱۵۷۳م). آمدی در ۱۰۷۸ق/۱۶۶۷م از تألیف این کتاب فراغت یافته‌است. این کتاب در ۱۳۱۸ق/۱۹۰۰م در استانبول، در حاشیۀ البریقة المحمودیة چاپ شده‌است. ۳ - فهرست منابع(۱) آستان قدس، فهرست، ۶/۵۰۷، ۵۸۲. (۲) ازهریه، فهرست، ۳/۵۵۵-۵۵۶، ۶۵۰. (۳) بروسه لی، محمدطاهر، عثمانلی مؤلفلری، ۱/۳۱۴-۳۱۵. (۴) بغدادی، اسماعیل پاشا، هدیة العارفین، استانبول، ۱۹۵۱م، ۱/۳۶۵-۳۶۶. (۵) زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، ۱۹۸۴م، ۳/۱۸. (۶) سرکیس، معجم المطبوعات، ۲/۱۸۰۶-۱۸۰۷. (۷) طلس، محمداسعد، الکشاف عن المخطوطات، بغداد، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۳م، ص۱۳۶. (۸) کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، ۴/۱۵۲. (۹) مرعشی، خطی، ۷/۱۷۰. (۱۰) مرکزی و مرکز اسناد، خطی، ۱۱/۱۸۲-۱۸۳ ۴ - منبعجعفر شعار، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «رجب بن احمد آمدی». |